BİPOLAR AFFEKTİF BOZUKLUK
Bipolar bozukluk, iki uçlu duygudurum bozukluğu, manik depresif hastalık, iki uçlu mizaç bozukluğu, bipolar affektif bozukluk gibi isimlerle bilinen ve oldukça sık görülen bir psikiyatrik bozukluktur. Bütün insanların duygusal dünyasında, ruh halinde değişiklikler, inişler-çıkışlar olur. Ancak bipolar bozuklukta duygudurumdaki bu değişimler çok daha şiddetli, keskin, uzun süren ve kişinin hayatını etkileyen yoğun duygudurum değişimleridir. Bipolar Bozukluk duygu, düşünce, enerji ve davranışlarda aşırı uçlarda değişikliklerle seyreden, kişinin kendisini aşırı coşkulu (mani/hipomani dönemleri) veya çok durgun (depresyon) hissettiği ya da her ikisinin karışımı (karma dönem) duygular yaşamasına yol açan bir ruhsal hastalıktır.
Mani dönemlerinde yükselmiş taşkın duygudurum, aşırı sinirlilik ya da öfori, hızlı ve öngörülemez duygusal değişiklikler, konuşkanlık, yarışan düşünceler, dikkatte aşırı dağınıklık, kişiliğe uyumsuz riskli davranışlar (para harcamada artış, düşüncesizce cinsel ilişkide bulunma), artmış özgüven, hareketlilik ve azalmış uyku ihtiyacı görülür. Depresyon dönemlerinde ise mutsuzluk, umutsuzluk, haz veren aktivitelere/hobilere ilgi kaybı, sosyal çekilme, enerjide azalma, uyuşukluk hali, uyku ve iştah değişiklikleri, konsantrasyon güçlüğü ve intihar düşünceleri mevcuttur. Karma dönemlerde ise depresif ve manik belirtiler bir arada görülür.
Bipolar affektif bozukluk hastalık dönemleri dışında tama yakın düzelebilen kronik bir ruhsal bozukluktur. Bipolar affektif bozukluğun yaşam boyu yaygınlığı %1-3 arasında olup, kadın ve erkekleri eşit oranda etkiler. Ortalama 20’li yaşlarda başlangıç gösterir. Literatürde daha erken ve daha ileri yaşlarda da görülebileceği vurgulanmıştır.
Tedavi
Bipolar bozuklukta temel tedavi ilaçlarla yapılır. Atak dönemlerinde hastaların tedavisinde hastanın güvenliğinin sağlanması birincil önceliktir. Atak dönemlerinde çoklu ilaç kombinasyonları gündeme gelirken, ara dönemlerde sürdürüm tedavisi olarak duygu durumu dengeleyici ajanlar kullanılır. Düzenli ilaç kullanımının sağlanabilmesi için hasta ve ailesinin doğru bilgilendirilmesi, terapötik işbirliğinin sağlanması gereklidir. Bu amaçla hasta ve yakınlarına psikoeğitim verilir. Bilişsel davranışçı teknikler, hastaların hastalıklarını ve tıbbi tedaviye ihtiyaçlarını kabul etmelerine yardımcı olmanın yanı sıra stresli yaşam olaylarının yönetiminde değerlidir.
